Αγώνα δρόμου για να σωθεί το Νεώριο Σύρου ξεκίνησαν οι πιστώτριες τράπεζες, η ONEX Technologies που έχει επιλεγεί ως στρατηγικός επενδυτής αλλά και η κυβέρνηση, καθώς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν τις μεγαλύτερες απαιτήσεις. Η προσπάθεια έχει μάλιστα λάβει και τις ευλογίες των ΗΠΑ, αν κρίνει κανείς και από τις πρόσφατες δηλώσεις του Αμερικανού πρεσβευτή για το θέμα. Αν και η διάσωση του Νεωρίου παραμένει δύσκολο στοίχημα, εφόσον επιτευχθεί, θα αυξήσει το ειδικό βάρος της Ελλάδας στον μεσογειακό χάρτη της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας την ώρα που ολοένα και περισσότεροι πελάτες εμφανίζονται πλέον απρόθυμοι να χρησιμοποιούν τις τουρκικές γιάρδες εξαιτίας των γεωπολιτικών ρίσκων που εκτιμάται πως αντιπροσωπεύει πλέον το καθεστώς Ερντογάν.
Αλλά μέχρι να ξαναπάρουν μπροστά τα μηχανουργεία στο Νεώριο, θα χρειαστούν αρκετοί μήνες. «Οι εγκαταστάσεις είναι χωρίς ρεύμα από την άνοιξη και οι ορκωτοί λογιστές που έχουν κληθεί για να συντάξουν τους ισολογισμούς των τελευταίων ετών, ώστε να διαπιστωθεί το ακριβές ύψος των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων της εταιρείας, θα πρέπει να κάνουν τους ντετέκτιβ», αναφέρει χαρακτηριστικά τραπεζική πηγή με ενδελεχή γνώση των εξελίξεων.
Εφόσον οι οικονομικές καταστάσεις ενημερωθούν, κάτι για το οποίο αναζητείται βοήθεια και από το υπουργείο Οικονομικών με στόχο να εξακριβωθούν όλες οι απαιτήσεις του Δημοσίου, η KPMG που έχει προσληφθεί από τις τράπεζες θα ενσωματώσει σε σχέδιο συμφωνίας τη ρύθμιση αποπληρωμής τους και το επιχειρησιακό σχέδιο του επενδυτή, που θα κατατεθεί προς επικύρωση στο αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο με βάση διαδικασία του άρθρου 106 του πτωχευτικού κώδικα.
Για να γίνει αυτό, χρειάζεται, εκτός από το business plan, και η συμφωνία του 60% των πιστωτών, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων –με βάση τις απαιτήσεις τους– στην περίπτωση του ναυπηγείου είναι το Δημόσιο και η συμφωνία του σημερινού μετόχου, δηλαδή της «Νεώριον Ομιλος Εταιρειών», συμφερόντων κ. Νίκου Ταβουλάρη. Οι πιστώτριες τράπεζες Alpha Bank και Πειραιώς, με leader την πρώτη που έχει και τις υψηλότερες απαιτήσεις, έχουν στα χέρια τους μνημόνιο αλληλοκατανόησης υπογεγραμμένο από τον επικεφαλής του ελληνοαμερικανικού ομίλου Onex Technologies, Πάνο Ξενοκώστα, και του ομίλου «Νεώριον», Ν. Ταβουλάρη, στην οποία ο δεύτερος συμφωνεί «ανέγκλητα» να πουλήσει στην πρώτη το 100% των μετοχών του ναυπηγείου της Σύρου. Με πρόσφατη δήλωσή του προς την «Κ», μάλιστα, ο κ. Ν. Ταβουλάρης έχει υπογραμμίσει πως «η πρόθεσή μας είναι πράγματι η μεταβίβαση των μετοχών του ναυπηγείου έναντι ενός 1 ευρώ και προς τον σκοπό αυτό απαλλάσσουμε (διαγράφουμε και όχι απαιτούμε) το ναυπηγείο από υποχρέωση ύψους 7,5 εκατ. ευρώ (δάνειο των άλλων εταιρειών του ομίλου μας) προκειμένου να διευκολυνθεί η μεταβίβασή του και να αποφευχθεί το οριστικό κλείσιμό του».
Για να γίνει αυτό όμως, πρέπει να συμφωνήσει και το Δημόσιο και οι τράπεζες. Οι πρώτες εκτιμήσεις του επενδυτή είναι πως το σύνολο των υποχρεώσεων των ναυπηγείων της Σύρου ανέρχονται περίπου στα 40 εκατ. ευρώ. Εξ αυτών τα 6,5 εκατ. αφορούν τις τράπεζες (περί τα 5,5 εκατ. την Alpha και άλλο ένα την Πειραιώς). Αλλα περίπου 10 εκατ. ευρώ είναι οι απαιτήσεις των περίπου 300 μόνιμων και εκτάκτων εργαζομένων και των τοπικών και άλλων προμηθευτών. Το υπόλοιπο ποσό έως τα 40 εκατ. αφορά υποχρεώσεις του ναυπηγείου προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, αλλά μόνον για το κεφάλαιο και όχι για τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις. Και όλα αυτά βέβαια με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις, καθώς –όπως προαναφέρθηκε– τώρα ξεκινάει η σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων από ορκωτούς λογιστές.
Ο επενδυτής στην επικαιροποιημένη πρόταση που έχει υποβάλει επίσημα προς την κυβέρνηση δεσμεύεται για την αποπληρωμή του συνόλου του κεφαλαίου που οφείλει η εταιρεία προς το Δημόσιο και τα Ταμεία, αλλά σε δόσεις. Το πόσες δόσεις μένει να συμφωνηθεί, ωστόσο στο τραπέζι αυτή τη στιγμή υπάρχει πρόταση για περίπου 280 δόσεις. Επίσης προβλέπεται η πλήρης αποπληρωμή εργαζομένων και τοπικής κοινωνίας, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά και, βέβαια, ρύθμιση του υπολοίπου προς τις τράπεζες. Επίσης, υπάρχει δέσμευση για επενδύσεις άλλων 20 εκατ. ώστε να αναβαθμιστεί ο εξοπλισμός του ναυπηγείου και να εκπληρωθούν υποχρεώσεις περιβαλλοντικής συμμόρφωσης. Συνολικά δηλαδή, μια επένδυση της τάξης των 60 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, την εξαγορά και τις επενδύσεις θα υλοποιήσει ένα ειδικό εταιρικό όχημα της ONEX Technologies, ένα SPV που θα ονομάζεται ONEX Shipyards και θα χρηματοδοτηθεί από κεφάλαια αμερικανικής προέλευσης που θα εισέλθουν στο σχήμα είτε με τη μορφή ιδίων είτε με τη μορφή μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου. Στελέχη από τις ΗΠΑ με τα οποία συνομίλησε η «Κ”», και τα οποία επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους διότι δεν είναι εξουσιοδοτημένα προς τούτο επισήμως, αναφέρουν πως έχουν ήδη δεσμευτεί κεφάλαια για αυτό τον σκοπό. «Ομως», προσθέτουν, «κάθε δέσμευση κεφαλαίων δεν γίνεται για απεριόριστο χρονικό διάστημα και αναμένουμε έτσι η διαδικασία να ολοκληρωθεί επιτυχώς εντός του πρώτου μισού του 2018».
Ακτοπλοΐα, γιοτ και… πλατφόρμες οι δυνητικοί πελάτες
Εφόσον επικυρωθεί η επιδιωκόμενη συμφωνία για την εξαγορά του Νεώριου Σύρου από την ONEX Shipyards, θα έρθει η ώρα της αλήθειας: Ποιες δουλειές μπορεί να προσελκύσει το ναυπηγείο; Κύκλοι του επενδυτή αλλά και πηγές της αγοράς συμφωνούν πως τρεις είναι οι βασικοί άξονες στους οποίους θα κινηθεί το πελατολόγιο βραχυπρόθεσμα.
Ο πρώτος είναι αυτός της ακτοπλοΐας, που περιλαμβάνει τις ετήσιες και τις έκτακτες συντηρήσεις των μεγάλων ακτοπλοϊκών πλοίων, αλλά και την εγκατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού που απαιτείται για τη συμμόρφωση με τους νέους κανόνες εκπομπών ρύπων που εισάγονται σταδιακά τα επόμενα χρόνια.
Ο δεύτερος άξονας είναι αυτός των επισκευών, αλλά και της ναυπήγησης ιδιωτικών θαλαμηγών. Το Νεώριο αλλά και οι εργαζόμενοί του διαθέτουν και τον εξοπλισμό και την εμπειρία για κάτι τέτοιο. Ειδικότερα, διαθέτουν ένα από τα λίγα τέτοιου μεγέθους «synchrolift», μια βυθιζόμενη εξειδικευμένη πλατφόρμα στην οποία μπορούν να ναυπηγηθούν, μετασκευαστούν και επισκευασθούν mega yachts έως και 100 μέτρων. Μάλιστα, για τη συγκεκριμένη υποδομή διατυπώθηκε ενδιαφέρον και από την Golden Yachts, ειδικευμένη στη ναυπήγηση θαλαμηγών εταιρεία, προς την κυβέρνηση και τους άλλους εμπλεκομένους στη διαδικασία.
Ο τρίτος άξονας πελατολογίου αποτελεί ίσως, για τους αμύητους, και την έκπληξη: πρόκειται για ναυτιλιακές εταιρείες που λειτουργούν στόλους υποστηρικτικών σκαφών της υπεράκτιας βιομηχανίας έρευνας και ανάπτυξης κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Μάλιστα, έχει προβλεφθεί η ανάθεση της εκπαίδευσης των εργαζομένων της Σύρου σε ειδικευμένη προς τούτο μεγάλη εταιρεία του εξωτερικού. Η εν εξελίξει ανάπτυξη υπεράκτιων κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και την Αδριατική δημιουργεί αυξημένες ανάγκες ναυπηγοεπισκευής, που αναμένεται μάλιστα να πολλαπλασιαστούν.
Για τους δύσπιστους αξίζει να σημειωθεί πως ήδη εδώ και αρκετούς μήνες επισκευάζεται στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος (ΟΛΠ) η μήκους 150 μέτρων πλωτή πλατφόρμα κατασκευής υποθαλάσσιων αγωγών «Castoro Sei». Πλοίο που, μεταξύ άλλων, εργάστηκε για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream.
Είναι ιδιοκτησίας της Saipem SpA, θυγατρικής της ιταλικής ενεργειακής ENI, αλλά την τεχνική του διαχείριση έχει, κατά πληροφορίες, εταιρεία που διαθέτει συμφωνία συνεργασίας με την Cosco. Εκεί, άλλωστε, ανακαινίστηκε και το πλωτό γεωτρύπανο «Energean Force» της ελληνικής Energean Oil & Gas πριν λάβει θέση στον κόλπο της Καβάλας.
Μακροπρόθεσμα, κύκλοι της αγοράς εκτιμούν πως, εφόσον αποκατασταθεί η αξιοπιστία των ναυπηγείων στο πελατολόγιο, θα προστεθεί και η ποντοπόρος εμπορική ναυτιλία. Επιπλέον και αφού υπάρξουν οι απαραίτητες συνθήκες ασφαλείας ορισμένες εκτιμήσεις συμπεριλαμβάνουν στο δυνητικό πελατολόγιο και νατοϊκών συμφερόντων πλοία χαμηλής διαβάθμισης.
Το ναυπηγείο σε πλήρη διαμόρφωση μπορεί να φιλοξενήσει σε δεξαμενές και προβλήτες ταυτόχρονα έως και 7 πλοία. Εχει δε δύο μεγάλες πλωτές δεξαμενές.
H μεγαλύτερη, η «Βιολάντω Γουλανδρή», είναι 75.000 τόνων, έχει συνολικό μήκος 230 μέτρα, πλάτος 35 μέτρα και μπορεί να εξυπηρετήσει πλοία με ολικό μήκος έως 245 μέτρα και πλάτος έως 32,4 μέτρα. Φέρει δύο γερανούς των 10 τόνων, καθώς και έναν των 10 τόνων. Η διαδικασία άντλησης του έρματος για τη βύθιση ή την ανάδυσή της διαρκεί 160 λεπτά. Η δεύτερη και μικρότερη πλωτή δεξαμενή «Ερμούπολις» είναι 40.000 τόνων. Εχει ολικό μήκος 195 μέτρα και πλάτος 33,5 μέτρα. Μπορεί να εξυπηρετήσει πλοία ολικού μήκους έως 215 μέτρων και πλάτους έως 32,4 μέτρων.
Η αυξημένη κίνηση στο λιμάνι του Πειραιά αναβαθμίζει τον ρόλο των ναυπηγείων
Η κυοφορούμενη διάσωση του ναυπηγείου στη Σύρο έρχεται σε μια περίοδο που «τρέχει» και η προσπάθεια της κυβέρνησης να θέσει σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης και να πουλήσει και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, συμφερόντων Privinvest, γνωστά και ως ΕΝΑΕ. Μάλιστα, την επόμενη Παρασκευή 17 Νοεμβρίου θα συζητηθεί στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών η αίτηση υπαγωγής των Ελληνικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά (ΕΝΑΕ) σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης που προβλέπει ο νόμος 4307/2014, την οποία υπέβαλαν το Δημόσιο και η πιστώτρια τράπεζα Πειραιώς.
Η αίτηση έρχεται στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάκτησης κρατικών επιδοτήσεων που έχει επιδικάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εφόσον το Πρωτοδικείο τη δεχθεί, θα διοριστεί ο προτεινόμενος ειδικός διαχειριστής, η Delloitte, και αυτός με τη σειρά του θα κάνει απογραφή και το συντομότερο δυνατόν θα διενεργήσει δημόσιο πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκποίηση του συνόλου του ενεργητικού ή επιμέρους λειτουργικών κλάδων. Οι κλάδοι στην περίπτωση των ΕΝΑΕ είναι ο στρατιωτικός και ο εμπορικός. Ο εμπορικός δεν λειτουργεί από τις αρχές της δεκαετίας. Το εμπορικό κομμάτι που περιλαμβάνει και τη μεγαλύτερη σταθερή δεξαμενή στην Ανατολική Μεσόγειο ανυψωτικής δυναμικότητας 500.000 τόνων ενδιαφέρει τον ΟΛΠ και την Cosco και δυνητικά και άλλους υποψηφίους. Το στρατιωτικό σκέλος μπορεί να πουληθεί μόνον σε ευρωπαϊκό όμιλο.
Την ίδια ώρα, ορισμένες πληροφορίες θέλουν να εξετάζεται από κυβέρνηση και πιστωτές ανάλογη λύση και για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Μάλιστα, φημολογείται πως υπάρχει ενδιαφέρον για αυτά και από ιταλικό και από αμερικανικό όμιλο.
Το όλο αυτό επενδυτικό ενδιαφέρον για την ελληνική ναυπηγική και ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία, την ώρα που εκατοντάδες τέτοιες μονάδες κλείνουν στην Ασία, βασίζεται, σύμφωνα με οικονομικούς και διπλωματικούς παρατηρητές, σε δύο βασικούς γεωπολιτικούς παράγοντες:
Κατ’ αρχάς, στην ανάδειξη του Πειραιά ως κομβικού σημείου για τις ασιατικές εισαγωγές στην Ευρώπη και στο πλαίσιο της κινεζικής πολιτικής για τους νέους δρόμους του μεταξιού. Η αυξημένη κίνηση εισερχομένων στον Πειραιά εμπορικών πλοίων συνοδεύεται και από ανάλογες ανάγκες υποστηρικτικών υπηρεσιών.
Δεύτερον, το ενδιαφέρον προέρχεται από τον συνδυασμό δύο γεγονότων: τη διαδικασία εκκόλαψης στην Ανατολική Μεσόγειο μιας νέας περιοχής εξόρυξης υδρογονανθράκων και στον περιορισμό της εμπιστοσύνης της Δύσης στην Τουρκία. Η τελευταία διαθέτει ιδιαίτερα ανταγωνιστική ναυπηγική βιομηχανία, αλλά ζητήματα ασφαλείας που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στις σχέσεις της Αγκυρας με τη Δύση έχουν εμπεδώσει αυξημένη επιφυλακτικότητα στην τελευταία. Η Ελλάδα είναι η προφανής εναλλακτική. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που πριν από λίγες ημέρες ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα Τζέφρεϊ Πάιατ, μιλώντας στο πλαίσιο του 7oυ Συνεδρίου «Navigator 2017 – The Shipping decision Makers forum», αναφερόμενος στην επιχειρούμενη εξαγορά του Νεωρίου Σύρου από την ONEX Shipyards, δήλωσε πως «θα γιορτάσουμε τη μεγάλη αυτή αμερικανική επένδυση».
Το Νεώριο Σύρου λειτουργεί από το 1861 και είναι ένα από τα παλαιότερα μηχανουργεία της Ελλάδας. Αλλαξε πολλά χέρια και πέρασε από διαδοχικές φάσεις ακμής και παρακμής. Τα πρώτα χρόνια, την τεχνική διεύθυνση είχαν Αγγλοι και Γάλλοι. Το 1968 οι Ανδριώτες εφοπλιστές αδελφοί Γουλανδρή (Γιάννης, Αλέξανδρος και Λεωνίδας) αγόρασαν την εταιρεία. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 σημειώθηκε μεγάλη ανάπτυξη που σταματά όμως το 1979, οπότε και οι ιδιοκτήτες εξέρχονται από την επιχείρηση εξαιτίας της τότε οικονομική κρίσης. Ο έλεγχος περιήλθε στα χέρια των τραπεζών και του κράτους και το 1992 η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη αποφασίζει την ιδιωτικοποίησή της. Αγοράστηκε το 1994 από τη «Νεώριoν Νέα Α.Ε.», η οποία το 1997 αγόρασε και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας.
kathimerini Έντυπη έκδοση
