Ηλεκτρονικός έλεγχος για τα σκάφη αναψυχής
Την ηλεκτρονική εποχή στο θαλάσσιο τουρισμό στη χώρα μας εισάγει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου για τα σκάφη αναψυχής, το οποίο τελικά έλαβε το «πράσινο φως» από το υπουργείο Οικονομικών ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις. Για να λειτουργήσει στην πράξη το νέο σχέδιο, που προβλέπει την υπό προϋποθέσεις άρση του καμποτάζ στον κλάδο για τα σκάφη με σημαίες εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά δίνει και τη δυνατότητα να πραγματοποιούν ναυλώσεις και τα ιδιωτικά σκάφη στη χώρα μας, θα εγκατασταθεί στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών «Μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών».
Σκοπός του μηχανογραφικού προγράμματος θα είναι η καταχώρηση του συνόλου των στοιχείων που απαιτούνται από τις αρμόδιες φορολογικές, τελωνειακές και ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών. Το Μητρώο αυτό θα διασυνδέεται ηλεκτρονικά με τα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα για φορολογικούς, τελωνειακούς και ελεγκτικούς σκοπούς της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών και του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου θα υποχρεούνται στη διαβίβαση των πληροφοριών που τηρούνται σε οποιαδήποτε μορφή σε αυτές, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, με σκοπό την καταχώρησή τους στο Μητρώο.
Η καταγραφή
Στο Μητρώο θα καταχωρούνται τουλάχιστον τα διεθνή διακριτικά, το όνομα, το είδος (ιδιωτικό, επαγγελματικό), το έγγραφο εθνικότητας ή η άδεια εκτέλεσης πλόων (αριθμός νηολογίου ή άδειας εκτέλεσης πλόων, λιμένας και κράτος της σημαίας και επώνυμο/επωνυμία φυσικού ή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας που αναγράφεται στο έγγραφο εθνικότητας ή την άδεια εκτέλεσης πλόων), το είδος του εγγράφου εθνικότητας, η κατηγορία, τα στοιχεία ναυπήγησης, το ολικό μήκος, το πλάτος, η ιπποδύναμη, η κατάστασή του, η πλοιοκτησία και τα ποσοστά της, τα στοιχεία του εκπροσώπου (αριθμός φορολογικού μητρώου, επώνυμο κ.ο.κ.), τα στοιχεία του πλοιοκτήτη (αριθμός φορολογικού μητρώου, επώνυμο κ.ο.κ.), τα στοιχεία της διαχειρίστριας εταιρείας του πλοίου ή του μικρού σκάφους, οι κόροι ολικής χωρητικότητας (gross registered tonnage – grt) ή η ολική χωρητικότητα (gross tonnage – gt) και κάθε άλλο απαραίτητο στοιχείο.
Οι ναυλώσεις
Η εκτέλεση σύμβασης ναύλωσης, στην οποία ο τόπος παράδοσης και ο τόπος επαναπαράδοσης του πλοίου αναψυχής βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια, επιτρέπεται στα ακόλουθα πλοία αναψυχής: α) υπό σημαία ελληνική ή άλλου κράτους-μέλους της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ και β) υπό σημαία κράτους εκτός της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, ολικού μήκους άνω των 35 μέτρων, εφόσον είναι κατασκευασμένα κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από μέταλλο ή πλαστικό και έχουν μεταφορική ικανότητα άνω των 12 επιβατών.
Δικαίωμα εκναύλωσης έχουν οι πλοιοκτήτες για τα υπό την πλοιοκτησία τους και οι εφοπλιστές για τα υπό τον εφοπλισμό τους πλοία αναψυχής. Δικαίωμα εκναύλωσης θα έχουν επίσης οι ναυλομεσίτες, οι ναυτικοί πράκτορες και τα τουριστικά γραφεία. Η άσκηση του δικαιώματος εκναύλωσης από τα πρόσωπα αυτά προϋποθέτει την έγγραφη συγκατάθεση του πλοιοκτήτη ή του εφοπλιστή, με τους οποίους καθίστανται συνυπεύθυνοι εις ολόκληρον για την τήρηση των διατάξεων του παρόντος νόμου και των όρων του ναυλοσυμφώνου.
Με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Τουρισμού, Ναυτιλίας και Αιγαίου θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας ναυλομεσιτικών γραφείων και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
Χρονική περίοδος
Τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής πρέπει να συμπληρώνουν ανά τριετία, από την ημερομηνία καταχώρησής τους στο Μητρώο, ελάχιστο αριθμό ημερών ναύλωσης ο οποίος ορίζεται σε:
• 105 ημέρες όταν εκναυλώνονται χωρίς πλοίαρχο και πλήρωμα,
• 75 ημέρες όταν εκναυλώνονται με πλοίαρχο και πλήρωμα,
• 25 ημέρες όταν πρόκειται για χαρακτηρισμένα ως παραδοσιακά, ανεξάρτητα αν εκναυλώνονται με ή χωρίς πλοίαρχο και πλήρωμα.
Ο ελάχιστος αριθμός ημερών ναύλωσης μειώνεται για τα πλοία που έχουν συμπληρώσει ηλικία 5 ετών κατά 5%, 10 ετών κατά 10%, 15 ετών κατά 15% και για όσα έχουν συμπληρώσει τα 20 έτη κατά 20%. Στην περίπτωση που προκύπτει δεκαδικός αριθμός γίνεται στρογγυλοποίηση στην πλησιέστερη ακέραιη μονάδα, ενώ το ήμισυ (0,5) στην αμέσως μεγαλύτερη ακέραιη μονάδα.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το διάστημα που το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής, ανεξαρτήτως σημαίας, δεν εκτελεί σύμβαση ναύλωσης, επιτρέπεται η ιδιοχρησιμοποίησή του από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, με αποκλειστικό σκοπό την αναψυχή, εφόσον αυτό δηλωθεί και καταχωρηθεί στο Μητρώο του άρθρου 2 του παρόντος. Σε περιπτώσεις ιδιοχρησιμοποίησης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, δεν χορηγείται απαλλαγή από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης, τον ΦΠΑ, τους δασμούς ή επιβαρύνσεις των καυσίμων, των λιπαντικών και λοιπών αγαθών με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία αυτά.
Προβλέψεις για απλοποίηση των διαδικασιών κίνησης
Το σχέδιο νόμου απλοποιεί τις διαδικασίες κίνησης των σκαφών, αφού για όσα εκναυλώνονται χωρίς να υπηρετεί σε αυτά πλοίαρχος και πλήρωμα δεν απαιτείται η λήψη άδειας απόπλου ή η δήλωση κατάπλου σε οποιοδήποτε λιμάνι της ημεδαπής.
Για τα σκάφη τα οποία εκναυλώνονται με πλοίαρχο και πλήρωμα απαιτείται η λήψη άδειας απόπλου μέσα σε 48 ώρες πριν από την έναρξη της ναύλωσης, εφόσον αυτή αρχίζει από ελληνικό λιμάνι . Δεν απαιτείται η λήψη άδειας απόπλου από τα υπόλοιπα λιμάνια ούτε η δήλωση κατάπλου.
Η λήψη άδειας απόπλου πραγματοποιείται από τον πλοίαρχο ή τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή ή τον πράκτορα του πλοίου ή από νόμιμα εξουσιοδοτημένο από αυτούς πρόσωπο.
Οι προβλέψεις αυτές δεν ισχύουν στις περιπτώσεις συμβάντων ή μεταβολών, όπως ενδεικτικά ναυτικά ατυχήματα, τραυματισμοί, ασθένειες ή παράνομες απουσίες μελών πληρωμάτων, ελλιπείς συνθέσεις, λήξη ισχύος ναυτολογίων ή πιστοποιητικών ασφάλειας ή ασφαλιστηρίων συμβολαίων. Οι πλοίαρχοι ή οι κυβερνήτες όλων των πλοίων αναψυχής υποχρεούνται να αναφέρουν στη Λιμενική Αρχή του πρώτου λιμένα κατάπλου κάθε τέτοιο συμβάν και να θεωρήσουν τα ναυτιλιακά έγγραφα του πλοίου.
Οι συγκεκριμένες διατάξεις, πάντως, αναφέρεται στο σχέδιο νόμου, δεν απαλλάσσουν α) τον πλοίαρχο ή τον κυβερνήτη από την υποχρέωση τήρησης των ναυτιλιακών εγγράφων και επίδειξής τους στο πλαίσιο των ελέγχων της Λιμενικής Αρχής, καθώς επίσης και συμμόρφωσής τους με τις ισχύουσες διατάξεις ελέγχου προσώπων κατά τη διέλευση των συνόρων της χώρας και β) το πλοίο από την καταβολή λιμενικών και λοιπών τελών και δικαιωμάτων.
Μέχρι την ολοκλήρωση της εφαρμογής για την ηλεκτρονική υποβολή του ναυλοσυμφώνου, για ναυλώσεις που αρχίζουν από ελληνικό λιμάνι, ανεξάρτητα αν το πλοίο αναψυχής εκναυλώνεται με ή χωρίς πλοίαρχο και πλήρωμα, απαιτείται θεώρηση του ναυλοσυμφώνου από τη Λιμενική Αρχή .
Η θεώρηση του ναυλοσυμφώνου διενεργείται μέσα σε 48 ώρες πριν από την έναρξη της ναύλωσης από τον πλοιοκτήτη ή τον κυβερνήτη ή τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή ή τον πράκτορα του πλοίου ή νόμιμα εξουσιοδοτημένο από αυτούς πρόσωπο.
Αν η ναύλωση αρχίζει στην αλλοδαπή, το ναυλοσύμφωνο θεωρείται στο πρώτο ελληνικό λιμάνι στο οποίο καταπλέει το πλοίο.
Ναυλώσεις και από ιδιώτες
Ναυλώσεις θα επιτρέπεται να πραγματοποιούν και τα ιδιωτικά σκάφη αναψυχής ανεξαρτήτου σημαίας, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που ισχύουν και για τα επαγγελματικά, χωρίς υποχρέωση εκτέλεσης ελάχιστου αριθμού ημερών ναύλωσης.
Ωστόσο, στα ιδιωτικά πλοία αναψυχής, τα οποία εκτελούν σύμβαση ναύλωσης, δεν παρέχονται απαλλαγές από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης, τον ΦΠΑ, τους δασμούς ή επιβαρύνσεις καυσίμων και λιπαντικών που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία για τα επαγγελματικά πλοία αναψυχής. Από την άλλη πλευρά , τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής δεν υπόκεινται σε υποχρέωση για οργανική σύνθεση πληρώματος. Η πρόσληψη ναυτικού ασφαλισμένου στο ΝΑΤ δεν γεννά υποχρέωση συμπλήρωσης οργανικής σύνθεσης ή ασφάλισης στο ΝΑΤ άλλου ναυτικού πλην του προσληφθέντος.
Τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό ελληνική σημαία ή σημαία των άλλων κρατών-μελών της Ε.Ε. θα εφοδιάζονται με Δελτίο Κίνησης Πλοίου Αναψυχής (ΔΕΚΠΑ), το οποίο χορηγείται από οποιαδήποτε Λιμενική Αρχή , ανεξαρτήτως του τόπου ελλιμενισμού ή από τη Λιμενική Αρχή του λιμένα στον οποίο καταπλέουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η διάρκεια ισχύος του ΔΕΚΠΑ είναι αορίστου χρόνου. Το δελτίο υπόκειται σε ετήσια θεώρηση από τη Λιμενική Αρχή, ενώ για την έκδοση και τη θεώρησή του προσκομίζεται αποδεικτικό πληρωμής του Τέλους Παραμονής και Πλόων.
