Το 2021 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η χρονιά των ρεκόρ, θετικών και αρνητικών, στη ναυτιλία καθώς στους τρεις από τους τέσσερις βασικούς ναυτιλιακούς κλάδους, ναύλοι, αξίες πλοίων, μετοχές, «χτύπησαν» νέες κορυφές, ενώ στον τέταρτο, στα δεξαμενόπλοια οι ναύλοι «έπιασαν πάτο» και στα λιμάνια οι καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των πλοίων ξεπέρασε επίσης κάθε προηγούμενο.
Επίσης, το 2021 ήταν μια χρονιά που η ναυτιλία ανέδειξε τον αναντικατάστατο ρόλο της στην εξυπηρέτηση του παγκοσμίου εμπορίου και στον εφοδιασμό του πλανήτη με αγαθά, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο λόγω της πανδημίας και τα προβλήματα που αυτή έφερε. Ρόλος ο οποίος στην πράξη πολλές φορές υποβαθμίζεται από τους νομοθέτες και διαμορφωτές της κοινής γνώμης.
Επιπλέον, η χρονιά που φεύγει σημαδεύτηκε και από τη διεύρυνση της συζήτησης για το πώς η ναυτιλία θα απεξαρτηθεί από τον άνθρακα ενώ πλήθυναν και οι πρωτοβουλίες σε τεχνολογικό επίπεδο για μια πιο «πράσινη» ναυτιλία, με τη χρήση πιο φιλικών προς το περιβάλλον καυσίμων, όπως του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) άμεσα, και άλλων εναλλακτικών σε μακροπρόθεσμη βάση.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η ναυτιλία των Ελλήνων διατήρησε και το 2021 τον πρωταγωνιστικό της ρόλο καταγράφοντας και αυτή τα δικά της ρεκόρ, όπως ήταν οι επενδύσεις ύψους 16 δισ. δολ. περίπου, για την ανανέωση του εμπορικού στόλου. Εξ αυτών τα 9 δισ. δολ. αφορούν επενδύσεις σε νέες παραγγελίες για νεότευκτα πλοία και τα 6,8 δισ. δολ. για αγορές πλοίων από δεύτερο χέρι (second hand). Οι έλληνες εφοπλιστές επένδυσαν τα περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη εθνικότητα σε αγορές πλοίων second hand ενώ ήταν δεύτεροι μετά τους Κινέζους, που ενισχύουν και τη ναυπηγική τους βιομηχανία, στις επενδύσεις σε παραγγελίες νεότευκτων πλοίων. Ρότα για ρεκόρ δεκαετίας έβαλε και το ναυτιλιακό συνάλλαγμα καθώς στο δεκάμηνο του 2021 οι εισροές από μεταφορικές υπηρεσίες σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο, έφτασαν τα 15.182,4 εκατ. ευρώ και είναι αυτό το υψηλότερο επίπεδο συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα δεκάμηνα της τελευταίας δεκαετίας.
Οι προοπτικές για το 2022
Το κρίσιμο θέμα για το νέο έτος, όσο διαρκεί η πανδημία, παραμένει η επιστροφή προς την ομαλότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών αναφέρουν ότι οι καθυστερήσεις στα λιμάνια θα εξακολουθήσουν να αποτελούν πρόβλημα σχεδόν όλο το πρώτο εξάμηνο που όμως μπορεί να ενταθεί εφόσον η πανδημία δεν υποχωρήσει.
Παράλληλα οι προοπτικές είναι θετικές, για τους τέσσερις βασικούς ναυτιλιακούς κλάδους (μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, δεξαμενοπλοίων και πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου).
Οι καθυστερήσεις και η αυξημένη ζήτηση σε συνδυασμό με την έλλειψη πλοίων θα έχει σαν αποτέλεσμα τη διατήρηση των ναύλων στα containers σε υψηλά επίπεδα. Σημειώνεται ότι το 2021 ξεπέρασαν κάθε ρεκόρ. Χαρακτηριστικά στις 23 Σεπτεμβρίου ο World Container index του Οίκου αναλύσεων Drewry κατέγραφε τον υψηλότερο μέσο ναύλο όλων των εποχών για ένα Containers 40 ποδιών (40 ft) στα 10.377,19 δολ. 323% υψηλότερο από ότι ένα χρόνο πριν, για να υπάρξει στη συνέχεια μια σχετική αποκλιμάκωση στα επίπεδα των 9.500 δολ. την ημέρα. Επίσης το 2021 ήταν η χρονιά που καταγράφηκαν ημερήσιοι ναύλοι στα επίπεδα των 200.000 δολ. την ημέρα για πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Οι προοπτικές για το 2022 είναι ευοίωνες για τις πλοιοκτήτριες εταιρείες με στόλους πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων τα οποία ναυλώνουν στις ναυτιλιακές εταιρείες τακτικών γραμμών, εκτιμά η Alphaliner καθώς, όπως τονίζει, η ζήτηση είναι απίθανο να εξασθενήσει μέχρι τον επόμενο Ιούνιο, με τα φορτία να παραμένουν μεγάλα στα περισσότερα δρομολόγια.
Στα πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου, και το 2022 αναμένεται μια πολύ καλή χρόνια ανάλογη του 2021, στη διάρκεια του οποίου οι ναύλοι κατέγραψαν νέα υψηλά. Ειδικότερα ο βασικός δείκτης της ναυλαγοράς χύδην ξηρού φορτίου έφτασε στις 7 Οκτωβρίου στο υψηλότερο σημείο για το 2021 τις 5.650 μονάδες και τα μεγαλύτερου μεγέθους πλοία τα capes κατέγραψαν μέσο ημερήσιο ναύλο την ημέρα εκείνη 86.953 δολ. O ναυλομεσιτικός οίκος Intermodal επισημαίνει ότι οι αγοροπωλησίες bulkers το 2021 αυξήθηκαν κατά 60% σε σύγκριση με το 2020 και προσθέτει ότι ένα μικρό βιβλίο παραγγελιών και η έλλειψη δεξαμενών στα ναυπηγεία για κατασκευές νέων πλοίων μέχρι το 2024 θα περιορίσει την αύξηση του στόλου σε επίπεδα κάτω του 2% δημιουργώντας μια πιο ευνοϊκή αγορά για τα επόμενα χρόνια.
Στους κλάδους με ικανοποιητικές αποδόσεις το 2021 και ευοίωνες προοπτικές και για το 2022 συγκαταλέγονται και τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG Carriers), όπου η spot αγορά έφτασε το 2021 μέχρι και τα 424.000 δολ./ημέρα, επηρεάζοντας θετικά και τις μακροχρόνιες ναυλώσεις. Το LNG θεωρείται από πολλούς ως μεταβατική λύση για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Στα δεξαμενόπλοια που το 2021 απογοήτευσαν με τις επιδόσεις τους, αναμένεται ενδυνάμωση της αγοράς καθώς η υποχώρηση της πανδημίας θα οδηγήσει σε άνοδο της ζήτησης για πετρέλαιο, σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Xclusiv.
Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις
Στο μέτωπο του περιβάλλοντος το 2022 θεωρείται μια ακόμη κομβική χρονιά καθώς αναμένεται σε επίπεδο Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού να οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις για την πορεία απεξάρτησης της ναυτιλίας από τον άνθρακα. Η ναυτιλία μέσω των συλλογικών της φορέων τάσσεται υπέρ της απαλλαγής της από τα ορυκτά καύσιμα φτάνει να βρεθεί αξιόπιστη εναλλακτική λύση από ναυπηγεία, κατασκευαστές μηχανών και παραγωγούς καυσίμων. Τονίζεται ακόμη ότι η ναυτιλία επιδιώκει διεθνείς και όχι περιφερειακές λύσεις όπως είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συμμετοχή του κλάδου στο σύστημα εμπορίας ρύπων (EU ETS) εξέλιξη με την οποία διαφωνεί η ευρωπαϊκή ναυτιλία, υποστηρίζοντας ότι το ETS δεν συνάδει με τον παγκόσμιο χαρακτήρα της.
Η διεθνής κοινότητα αντί της συμμετοχής της ναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας ρύπων προτείνει την δημιουργία ενός ταμείου (IMO Maritime Research Fund) ύψους 5 δις. δολ για την χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης (R&D) εναλλακτικών καυσίμων και τεχνολογιών που θα οδηγήσουν στην πλήρη απεξάρτηση του κλάδου από τον άνθρακα μέχρι το 2050.
Στο ίδιο μήκος κύματος η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών επισημαίνει με μελέτες της ότι η απανθρακοποίηση απαιτεί μια εντελώς νέα γενιά καυσίμων μηδενικών εκπομπών άνθρακα και τεχνολογιών πρόωσης που δεν υπάρχουν ακόμη, η δημιουργία των οποίων είναι ευθύνη των προμηθευτών καυσίμων, των ναυπηγείων και των κατασκευαστών μηχανών και για τον λόγο αυτό απαιτούνται επενδύσεις προς την κατεύθυνση της έρευνας και ανάπτυξης εναλλακτικών καυσίμων και τεχνολογιών.
Στο πλαίσιο αυτό κινείται και η πρόταση του Έλληνα Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, προς την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, για ένα Ευρωπαϊκό Κέντρο Ερευνών για Εναλλακτικά Ναυτιλιακά Καύσιμα και Τεχνολογίες. Χωρίς νέα ναυτιλιακά καύσιμα και συναφείς τεχνολογίες, διαθέσιμα παγκοσμίως, η απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον άνθρακα δε θα μπορέσει να επιτευχθεί εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, τονίζει η ΕΕΕ, η οποία επικροτεί την πρόταση του έλληνα πρωθυπουργού.
Αναβίωση της ναυτοσύνης
Τέλος, όσον αφορά τη ναυτιλία των Ελλήνων, η διατήρηση της ηγετικής της θέσης είναι βασικός στόχος και για το 2022 ενώ μια ιδιαίτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει είναι η αναβίωση της ναυτοσύνης στην πατρίδα μας. Τα 4.800 ελληνόκτητα πλοία που σήμερα απασχολούν κυρίως ξένους ναυτικούς μπορούν σταδιακά να αποτελέσουν τη βάση αναγέννησης της ναυτοσύνης στη χώρα μας εκτιμά η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και υλοποίησε στη διάρκεια του 2021 μια εκστρατεία ενημέρωσης της νέας γενιάς για τις ευκαιρίες επαγγελματικής σταδιοδρομίας που προσφέρει η θάλασσα και το ναυτικό επάγγελμα, με τίτλο «μια θάλασσα ευκαιρίες».
Πηγή: ot.gr
