Ομιλία του Αναπληρωτή Υπουργού Ναυτιλίας στη Βουλή

Ομιλία Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού κ. Θοδωρή Δρίτσα κατά τη διάρκεια της συζήτησης των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης στη συνεδρίαση της Βουλής

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Αναλάβαμε σε συνθήκες κρίσης ένα Υπουργείο που έχει τριπλή ευθύνη:

α) να συγκροτήσει επιτελικά σχέδια και να ελέγξει ταυτόχρονα την εφαρμογή τους για την αναπτυξιακή πορεία όλων των κλάδων της ναυτιλίας,

β) να αναπτύξει πολιτικές για τη νησιωτικότητα και

γ) να ασκήσει την πολιτική εποπτεία, στο πολυεπίπεδο και δύσκολο έργο του Λιμενικού Σώματος – Ελληνική Ακτοφυλακή.

Αυτό το Υπουργείο πρέπει να αλλάξει. Στη χώρα μας η ναυτιλία στο σύνολο της και σε όλους τους τομείς της δεν πρέπει μόνο να προβάλλεται (δικαίως βέβαια) ως η ναυαρχίδα της οικονομίας, αλλά πρέπει να γίνει η παραγωγική δραστηριότητα που αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό και καταξιώνει την ανεκτίμητη προσφορά των εργαζομένων συνεισφέροντας ταυτόχρονα στη μεγιστοποίηση των κοινωνικών ωφελημάτων.

Στο νέο τοπίο, στη νέα μεγάλη αλλαγή που προσδοκά η ελληνική κοινωνία μέσα και από την ιστορική κυβερνητική αλλαγή, είναι υποχρέωση μας να αλλάξουμε πολλά.

Τρία τεράστιας σημασίας ζητήματα όμως έχουν άμεση προτεραιότητα.

Το πρώτο είναι η δραστική μείωση της ανεργίας των ναυτικών και η επανακαταξίωση του ναυτικού επαγγέλματος. Εξαγγείλαμε ήδη στην τελετή παράδοσης – παραλαβής του Υπουργείου την πρόσκληση μας προς κάθε κατεύθυνση για μια νέα ισχυρή και βιώσιμη συμφωνία που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τους Έλληνες ναυτικούς κυρίως στην ποντοπόρο ναυτιλία, στην ακτοπλοΐα, στα τουριστικά σκάφη. Λύσεις μπορούν να εξεταστούν πολλές. Σταθερή προϋπόθεση όμως για μια έντιμη συμφωνία δεν μπορεί παρά να είναι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.

Το δεύτερο είναι ο τερματισμός της απλήρωτης εργασίας των ναυτικών, φαινόμενο που ενδημεί κυρίως στην ακτοπλοΐα και εμφανίζεται μάλιστα ακόμα και σε πλοία που εκτελούν δρομολόγια με κρατική επιδότηση. Στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της Ένωσης Ακτοπλόων πήραμε τη διαβεβαίωση ότι το αργότερο μέχρι το Πάσχα δεν θα υπάρχει ούτε ένας ναυτικός απλήρωτος. Μελετάμε ήδη συνδυαστικά μέτρα για να εκλείψει αυτό το φαινόμενο.

Τα τρίτο είναι η ομαλή και τακτική διεξαγωγή όλων των προγραμματισμένων δρομολογίων και η ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων μη εκτέλεσης από κάθε αιτία. Ήδη αποφασίσαμε τη διενέργεια τεχνικών ελέγχων ώστε πολύ σύντομα το Υπουργείο να διαθέτει μια πλήρη εικόνα για την έγκαιρη πρόληψη βλαβών που αποδρομολογούν πλοία. Πρόκειται για μια πρακτική που είχε εφαρμοστεί με επιτυχία στο παρελθόν και είχε διακοπεί τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα στοχεύουμε σε αυτή την πρώτη φάση σχεδιασμού, στην επαναλειτουργία γραμμών υψηλής ανάγκης που για διάφορους λόγους διακόπηκαν όπως για παράδειγμα τη σύνδεση της Ιθάκης και της Κεφαλλονιάς με την Πάτρα.

Η πολιτική μας βέβαια δεν τελειώνει εδώ. Στην πραγματικότητα οφείλουμε και αυτό θα κάνουμε, να εντάξουμε και όσα προαναφέρθηκαν και πολλά πολλά άλλα σε ένα μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε όλους τους τομείς ευθύνης του Υπουργείου.

Γι΄ αυτό το μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό θα αναφερθώ σε κρίσιμους τομείς:

Κατ’ αρχήν η ποντοπόρος ναυτιλία είναι αναμφίβολα ο πιο δυναμικός τομέας της ελληνόκτητης ναυτιλιακής δραστηριότητας. Το γεγονός ότι πρόκειται για διεθνοποιημένη δραστηριότητα δεν μειώνει καθόλου τα πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει σε αυτή η ελληνική σημαία. Θέλουμε την ελληνική σημαία ισχυρή στην παγκόσμια ναυτιλία. Είναι όμως σαφώς μονομερής κάθε υποβάθμιση της συνεισφοράς του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας, ιδιαίτερα των ναυτικών σε αυτό το δυναμισμό. Ιδιαίτερα σήμερα στις συνθήκες της οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής που περνάει η χώρα μας και βιώνει ο λαός μας, είναι επιτακτικά αναγκαία η αύξηση της ανταπόδοσης του εφοπλιστικού κεφαλαίου προς την ελληνική κοινωνία. Η ανταπόδοση αυτή πρέπει να περιλάβει πρώτα από όλα την ενίσχυση της απασχόλησης όπως αναφέρθηκε παραπάνω αλλά και να επεκταθεί. Παράλληλα πρέπει να ξανανοίξει, αλλά αυτή τη φορά με σοβαρούς και ρεαλιστικούς όρους, η συζήτηση για την ανάδειξη του Πειραιά σε ναυτιλιακό κέντρο, δηλαδή η συζήτηση για τη διαμόρφωση των αναγκαίων προϋποθέσεων γι΄αυτό.

Ήδη εξαγγείλαμε την δέσμευση μας για το σταμάτημα της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ και του ΟΛΘ και την κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα των λιμανιών της χώρας. Η συζήτηση για την ανάπτυξη της δημόσιας λιμενικής βιομηχανίας στην κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας έχει ήδη ξεκινήσει ώστε μέσα από μια γενικευμένη διαβούλευση τα λιμάνια να αναδειχθούν σε στρατηγικούς άξονες στη νέα περίοδο. Όπου έχουμε ήδη εγκαθιδρυμένη εκμετάλλευση λιμανιών ή μαρινών από ιδιώτες, τα τέσσερα αναγκαία προαπαιτούμενα είναι: α) η κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων, β) η προστασία του περιβάλλοντος και γ) η διασφάλιση εμπλοκής μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε αυτή την παραγωγική δραστηριότητα με στόχο την αύξηση της προστιθέμενης αξίας και της κοινωνικής ωφέλειας και δ) η διαφάνεια.

Τα λιμάνια όπως και οι μαρίνες δεν θα είναι πια παραδεκτό να αποτελούν χώρους ανάπτυξης λαθρεμπορίου καυσίμων, εισφοροδιαφυγής και αδήλωτης εργασίας.

Η ένταξη των μεγάλων κυρίως λιμανιών στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, η αξιοποίηση των εργαζομένων και της εμπειρίας τους στην πορεία αυτή, η ουσιαστική σύνδεση των λιμανιών με τις τοπικές κοινωνίες αλλά και η συμμετοχή τους στη διοίκηση και στον έλεγχο της λειτουργίας τους είναι μερικά από τα προαπαιτούμενα του συνολικού σχεδίου.

Η σκόπιμη απαξίωση των δημόσιων λιμανιών επί σειρά ετών με στόχο την ιδιωτικοποίηση τους έχει δημιουργήσει εκρηκτικά και επείγοντα προβλήματα. Υπάρχουν λιμάνια, ιδιαίτερα του Ηρακλείου, του Βόλου και της Θεσσαλονίκης που λόγω έλλειψης προσωπικού κρίσιμων ειδικοτήτων απειλούνται με κατάρρευση. Όλοι οι Οργανισμού Λιμένων θα κληθούν να θέσουν το θέμα αυτό σε πρώτη προτεραιότητα, πολύ περισσότερο που τέτοιες προσλήψεις θα βελτιώσουν άμεσα την παραγωγική δραστηριότητα και την κερδοφορία.

Στην ίδια κατεύθυνση θα κινηθούμε για τη στήριξη και την αναδιοργάνωση της Πλοηγικής Υπηρεσίας που και αυτή φέρνει έσοδα, διατηρώντας την βέβαια ως κρίσιμη δημόσια υπηρεσία.

Κρίσιμο ζήτημα επίσης για τα μεγάλα λιμάνια και πρώτα από όλα αυτό του Πειραιά είναι η εγκατάσταση συστήματος ηλεκτροδότησης των πλοίων ούτως ώστε και το κόστος λειτουργίας για τα πλοία της ακτοπλοΐας να μειωθεί και η προστασία του περιβάλλοντος να ενισχυθεί.

Επείγον τέλος ζήτημα για τη λειτουργία των λιμανιών είναι η διαχείριση των αποβλήτων πλοίων με την εξάλειψη των φαινομένων αδιαφανών μονοπωλιακών πρακτικών που και το κόστος λειτουργίας των πλοίων επιβαρύνουν και η περιβαλλοντική προστασία καθίσταται ανύπαρκτη αλλά και απαράδεκτα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς γεννούν. Ήδη μετά το περιστατικό απόπειρας δωροδοκίας στον Οργανισμό Λιμένα Κέρκυρας προχωράμε στην επανεξέταση όλων των συμβάσεων διαχείρισης αποβλήτων σε όλα τα λιμάνια της χώρας. Εννοείται βέβαια ότι θα επανεξεταστεί και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.

Στο στρατηγικό σχεδιασμό μας περιλαμβάνονται επίσης :

Ο σχεδιασμός του δημόσιου δικτύου ακτοπλοΐας και η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Σημαντικό εργαλείο θα είναι ο δημόσιος φορέας ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, στόχο που τον θέτουμε προς διαβούλευση. Οι νησιωτικές συνδέσεις με υδροπλάνα θα προσθέσουν νέες δυνατότητες ανάπτυξης των νησιών και όχι μόνο.
Η ναυτική εργασία με κατοχυρωμένα δικαιώματα. Οι μειωμένες συνθέσεις, οι επιχειρησιακές συμβάσεις, το πλοίο ασφαλείας και πολλές άλλες νεοφιλελεύθερης κοπής ή και μνημονιακές επινοήσεις οδηγούν στην απαξίωση της εργασίας και καμιά αναπτυξιακή ωφέλεια δεν έχουν.
Οι δημόσιες δομές για την εύρεση ναυτικής εργασίας θα στηριχτούν για να χτυπήσουν αποτελεσματικά τα εκμεταλλευτικά κυκλώματα μεσιτείας.
Η επιστράτευση ναυτεργατών είναι οριστικά παρελθόν.
Ο εκσυγχρονισμός του συνδικαλιστικού ναυτεργατικού κινήματος είναι πλέον υπερώριμο αίτημα.
Η κατοχύρωση, ο επανασχεδιασμός και η ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας δωρεάν ναυτικής εκπαίδευσης με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις. Αξιοποίηση καταρτισμένου εκπαιδευτικού προσωπικού και ουσιαστική στήριξη της ιδιαίτερης συνεισφοράς των ναυτοδασκάλων. Επέκταση ναυτικής εκπαίδευσης και στα κατώτερα πληρώματα. Υποστήριξη των συνθηκών διαβίωσης των σπουδαστών.
Η εξασφάλιση των συντάξεων και της υγειονομικής περίθαλψης των ναυτικών και των οικογενειών τους. Το ΝΑΤ πρέπει να μπορεί να εισπράττει τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Έχει ανάγκη εκσυγχρονισμού και στελέχωσης ενώ υπάρχουν θέματα θεσμικής λειτουργίας που θα τα εξετάσουμε συνολικότερα.
Ο Οίκος Ναύτου μπορεί και πρέπει να έχει μια ξεχωριστή θέση στο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης με εξασφάλιση της προτεραιότητας εξυπηρέτησης των ναυτικών.
Ο δημόσιος φορέας ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας που είναι δύσκολος στόχος αλλά εξαιρετικά αναγκαίος. Τα μεγάλα ναυπηγεία, η ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη στο Πέραμα αλλά και τα μικρότερα ναυπηγεία δεν μπορούν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν αν δεν ενταχθούν σε ένα κεντρικό σχεδιασμό.
Η ενίσχυση της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων.
Η στήριξη των επαγγελματικών τουριστικών σκαφών.
Η γενικευμένη αναβάθμιση της νησιωτικής πολιτικής με την ενεργοποίηση του Ινστιτούτου και του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής, την εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας σε σημαντικά νομοθετήματα, τη γενίκευση της ευθύνης του Υπουργείου σε όλη τη νησιωτική χώρα και όχι μόνο στο Αιγαίο και με μια σειρά στοχευμένων συνδυασμένων παρεμβάσεων. Σταθερή προτεραιότητα οι βιώσιμες ακτοπλοϊκές συνδέσεις και η νησιωτική ενδοεπικοινωνία. Ιδιαίτερα για τα μικρά νησιά, κρίσιμο ζήτημα επίσης, η ολοκληρωμένη δημόσια σύγχρονη υδροδότηση τους και η εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας και παιδείας. Για να γεννηθεί η νέα Ελλάδα οι νησιώτες πρέπει να μείνουν στα νησιά τους.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, στο σημείο αυτό θα κάνω μια ξεχωριστή αναφορά στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή.

Στοχεύουμε στην αναβάθμιση της κοινωνικής αποστολής του, στην εξασφάλιση της δημοκρατικής λειτουργίας του και στην καταξίωση των στελεχών του.

Προγραμματικοί στόχοι μας είναι:

Ο ανασχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής για την αντιμετώπιση με αποτελεσματικό τρόπο των σύγχρονων προκλήσεων αναφορικά με το οργανωμένο έγκλημα, το λαθρεμπόριο, τη φοροδιαφυγή, τη ναυτική ασφάλεια, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, τον έλεγχο των θαλασσίων συνόρων, την έρευνα και διάσωση στη θάλασσα κ.α.
Η αλλαγή του Κώδικα του Προσωπικού Λιμενικού Σώματος/ΕΛ.ΑΚΤ. με γνώμονα ένα δίκαιο σύστημα κατάταξης-εκπαίδευσης-μετεκπαίδευσης-ιεραρχίας-εξέλιξης-κρίσεων-προαγωγών και αποστρατειών.
Η διαμόρφωση νέου αναβαθμισμένου, δημοκρατικού και δίκαιου πλαισίου για την εισαγωγή των στελεχών στις παραγωγικές σχολές. Πρακτικές που έχουν γεννήσει πολλές καταγγελίες για τη διαβλητότητα των εξετάσεων θα αποτελέσουν παρελθόν.
Η αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της μετεκπαίδευσης, η συγγραφή σύγχρονων συγγραμμάτων για τις παραγωγικές σχολές αποτελούν επενδύσεις υψηλής ανταποδοτικότητας σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες .
Η συμπλήρωση της νομοθετικής πρόβλεψης για την οριστική ίδρυση και λειτουργία ελεγκτηρίου υγειονομικών δαπανών στο Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος – Ελληνική Ακτοφυλακή. Πρόβλεψη για την εναρμόνιση των κανόνων ελέγχου και εκκαθάρισης των δαπανών του Δημοσίου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία
Η χορήγηση της αναγκαίας παράτασης μέχρι 30/6/2015 ώστε να επιτευχθεί ο τελικός στόχος της κατάργησης του άρθρου 220 του ν.4281/2014 για το Ταμείο Αρωγής (ΤΑΛΣ) που δεν βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.
Η ρύθμιση επειγόντων προβλημάτων που προέκυψαν από το νέο ασφαλιστικό καθεστώς ν.3865/2010 αναφορικά με τεχνικούς, υγειονομικούς αξιωματικούς.
Η ολοκλήρωση διαδικασιών επικαιροποίησης της νομοθεσίας που διέπει το Λιμενικό Σώμα (Π.Δ. μεταθέσεων, Π.Δ. οδοιπορικών, Π.Δ. πειθαρχικού δικαίου, Π.Δ. αδειών κλπ).
Η διαμόρφωση ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας για τα στελέχη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.
Η μέριμνα ώστε στις μεταθέσεις να μην υπάρχει κανένας αιφνιδιασμός, καμία ανατροπή οικογενειακού προγραμματισμού.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Για να πραγματοποιηθούν όλοι αυτοί οι σχεδιασμοί και οι αναγκαίες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις χρειάζεται ένα διαφορετικό Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, χωρίς ανορθολογισμούς, χωρίς στεγανά, χωρίς σύγχυση ρόλων και αρμοδιοτήτων. Οι υπηρεσίες επιτελικού σχεδιασμού όλων των τομέων της ναυτιλίας πρέπει να περάσουν σταδιακά και μετά από σοβαρή μελέτη και διαβούλευση στις πολιτικές δομές του Υπουργείου με αναβαθμισμένη αξιοποίηση τόσο του πολιτικού προσωπικού όσο και στελεχών του Λιμενικού Σώματος που διαθέτουν ανεκτίμητη εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία.

Στην κατεύθυνση αυτή , οι προγραμματικοί μας στόχοι είναι:

Η αναβάθμιση του ρόλου του πολιτικού προσωπικού του Υπουργείου.
Η δημιουργία νέων λειτουργικών οργανογραμμάτων.
Η ανάπτυξη απαραίτητων εργαλείων για την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ με την ενίσχυση της στελέχωσης και την πιστοποίηση της αρμόδιας Διεύθυνσης.
Οι θεσμικές και λειτουργικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο των πλοίων, για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την πρόληψη ατυχημάτων, για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ειδική έμφαση στη στελέχωση και αναβάθμιση της Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων.
Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε κρίσιμες για τον κλάδο της εμπορικής ναυτιλίας λειτουργικές περιοχές που σχετίζονται με τη διαχείριση και το μητρώο των νηολογούμενων πλοίων, τη διαχείριση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, την έκδοση πιστοποιητικών πλοίων που απαιτούνται για τον απόπλου των πλοίων και την εναρμόνιση με τους διεθνείς κανονισμούς
Η υιοθέτηση νέου σύγχρονου μοντέλου ολοκληρωμένης ψηφιακής εξυπηρέτησης των συναλλασσομένων.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Ολοκλήρωσα την παρουσίαση των προγραμματικών θέσεων για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου. Από εδώ και πέρα με βάση αυτό το πλαίσιο και σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους στα θέματα της ναυτιλίας και του Υπουργείου ξεκινάμε μια προσπάθεια για να λύσουμε προβλήματα και να άρουμε παθογένειες που χρονίζουν. Η δέσμευση μας είναι να δουλέψουμε για ένα δημοκρατικό Υπουργείο και μια πολιτική της ναυτοσύνης και της νησιωτικότητας.