Να επανεξεταστεί το σύνολο των πολιτικών που αφορούν στην ασφάλιση και στην παροχή υπηρεσιών υγείας προς τους ναυτικούς προτείνει, με Ερώτησή του προς τους αρμόδιους Υπουργούς, ο Βουλευτής Ν. Χίου της Νέας Δημοκρατίας, Κωστής Μουσουρούλης.
Ο Βουλευτής επισημαίνει ότι η ακολουθούμενη πολιτική στο χώρο της ναυτιλίας τα τελευταία δυόμιση χρόνια αγνοεί την ανάγκη για εθνική στρατηγική και περιθωριοποιεί τη ναυτική και ναυτιλιακή κοινότητα, καθώς δεν αντιμετωπίζει με διακριτό τρόπο τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες της μεγαλύτερης, παγκόσμιας, ελληνικής δύναμης και των ανθρώπων της.
Ο Κωστής Μουσουρούλης στην Ερώτησή του, αφού κάνει αναλυτική αναφορά στα θέματα του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ), του Οίκου Ναύτου (ΟΝ) και των ρυθμίσεων της τελευταίας διετίας ζητά πλήρη ενημέρωση για το σύνολο των σημαντικών στοιχείων λειτουργίας (αριθμό συνταξιούχων, ενεργών ναυτικών, δαπάνες, ακίνητη περιουσία, αποθεματικά κα) των δύο φορέων, κατά την τριετία 2009 – 2011.
Ειδικότερα, ρωτά αν έχει εκπονηθεί η προαπαιτούμενη οικονομική μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής για την ένταξη του κλάδου κύριας σύνταξης του ΝΑΤ στον αντίστοιχο του ΙΚΑ και ζητά να δημοσιοποιηθούν τα αποτελέσματά της. Επιπλέον, θέτει θέμα διατήρησης των παροχών υγείας του ΟΝ προς τους δικαιούχους ναυτικούς και τα μέλη των οικογενειών τους, καθώς και της διοικητικής αυτοτέλειας του οργανισμού.
Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο της Ερώτησης.
Θέμα: Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο και Οίκος Ναύτου
Η σχέση των Ελλήνων με την ναυτιλία και η συμμετοχή της στην εθνική οικονομία θεμελιώθηκαν ήδη από τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας της χώρας μας, όταν δημιουργήθηκαν και οι πρώτες δομές για τη ναυτική και ναυτιλιακή οικογένεια. Πρόδρομο ταμείο του σημερινού Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου (ΝΑΤ) θεσμοθετήθηκε[1] το 1861. Το Λιμενικό Σώμα που η Κυβέρνηση του Πα.Σο.Κ. διαμέλισε, συγκροτήθηκε σε σώμα το 1919[2], ενώ το 1936 ιδρύθηκε[3] το Υφυπουργείο και κατόπιν Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, μέχρι να διασπαστεί, και να καταργηθεί επίσης από την Κυβέρνηση του Πα.Σο.Κ. Στην ίδια κατεύθυνση υποβάθμισης της Ναυτιλίας, εντάσσεται η προσπάθεια διάλυσης του ΝΑΤ και του Οίκου Ναύτου (ΟΝ), που αποτελούν τους δύο βραχίονες για την ασφάλιση[4] και την περίθαλψη[5] των ναυτικών και των οικογενειών τους.
Το ΝΑΤ, έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980, χορηγούσε συντάξεις υπό καθαρά «ναυτικές» προϋποθέσεις[6], καθεστώς το οποίο ανατράπηκε με διαδοχικές ρυθμίσεις[7] της περιόδου 1983 – 1987, με συνέπεια σημαντικό ποσοστό[8] των σημερινών συνταξιούχων του ΝΑΤ να έχουν ενταχθεί στο ταμείο με μία μόνη υπηρεσία ή με ελάχιστο πέντε (5) έτη πραγματική θαλάσσια υπηρεσία. Σήμερα το ισοζύγιο ενεργών προς συνταξιούχους[9] ναυτικούς διαμορφώνεται σε 1 προς 5[10], ενώ τείνει να διολισθήσει περαιτέρω, με αποτέλεσμα η βιωσιμότητα του ταμείου να εξαρτάται άμεσα από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Σύμφωνα με τον εφαρμοστικό νόμο[11] του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) που ψηφίστηκε από την Κυβέρνηση του Πα.Σο.Κ. τον Ιούλιο του 2011, η χρηματοδότηση του ΝΑΤ από τον κρατικό προϋπολογισμό μειώθηκε για το 2011, κατά 50 εκ. Ευρώ και από το 2012 και για κάθε έτος μέχρι το 2015, θα μειώνεται κατά 100 εκ. Ευρώ, σε σχέση με τη χρηματοδότηση του 2010, οι δε καταβαλλόμενες συντάξεις αναπροσαρμόζονται με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας και Οικονομικών, ενώ για το διάστημα 2011 – 2015 «παγώνει» κάθε πιθανή (προβλεπόμενη από διατάξεις) αύξηση για τις συντάξεις ή τα βοηθήματα που καταβάλλει το ταμείο.
Περαιτέρω, με την κατάργηση[12] του Κεφαλαίου Ασφάλισης Επιβατών και Οχημάτων (ΚΑΕΟ), που έγινε προκειμένου να μειωθεί η τιμή των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων (μείωση που απορροφήθηκε από την αύξηση του ΦΠΑ), το ΝΑΤ απώλεσε για το 2011, περί τα 40 εκ. Ευρώ, μέρος εκ των οποίων κάλυπτε συνταξιοδοτικές δαπάνες, χωρίς το χρηματοδοτικό κενό που δημιουργήθηκε να αναπληρωθεί από άλλο πόρο. Επιπλέον, ο υπολογισμός των εισφορών[13] των ασφαλισμένων γίνεται από το ΝΑΤ για το ύψος των μισθών που προβλέπονται στις συλλογικές συμβάσεις ή καθορίζονται με Υπουργικές Αποφάσεις για τα συγκροτημένα πληρώματα των ελληνικών πλοίων για το χρόνο που είναι ναυτολογημένοι.
Τα ανωτέρω, επιδείνωσαν τα οικονομικά του ΝΑΤ και του ΟΝ[14] και μείωσαν τα αποθεματικά τους (κάλυψη τρεχουσών ταμειακών αναγκών). Επιπρόσθετα, παραμένουν ζητούμενα τόσο η τύχη της ακίνητης περιουσίας και των δύο φορέων, όσο και η αξιοποίησή της (για το 2011 αναμένονταν περί τα 2,5 εκ. Ευρώ έσοδα για το ΝΑΤ από την εκμετάλλευση ακινήτων). Τέλος, πόρισμα εσωτερικών ελεγκτών του Λιμενικού Σώματος καταγράφει ελλείμματα ύψους 775 εκ. Ευρώ σε 4 παραρτήματα του ΟΝ, για τα οποία ανακοινώθηκε και δικαστική διερεύνηση.
Με το ν. 3863/2010[15], από 01.01.2013, ο κλάδος κύριας σύνταξης του ΝΑΤ εντάσσεται στον κλάδο σύνταξης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αφού προηγηθεί ειδική οικονομική μελέτη από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή (ΕΑΑ), ενώ με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας και Εργασίας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τις εισφορές, τα θέματα περιουσίας και τα ζητήματα κάλυψης των ελλειμμάτων.
Επίσης, στον ιδρυτικό νόμο[16] του Ενιαίου Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) προβλέπεται η δυνατότητα ένταξης σε αυτόν και άλλων φορέων χωρίς ωστόσο να εξειδικεύεται[17] το σε ποιους αφορά. Με το ν. 3918/2011[18] ο Οίκος Ναύτου εντάχθηκε στο Ενιαίο Σύστημα Υπηρεσιών Υγείας και με τον πρόσφατο εφαρμοστικό Νόμο[19] για θέματα Υπουργείων Υγείας και Εργασίας, από 01.04.2012, εντάσσεται στον ΕΟΠΥΥ.
Επειδή είναι συνεχείς οι μειώσεις των συντάξεων των ναυτικών, προκειμένου να «προκύπτει ισοσκελισμένος προϋπολογισμός»,
Επειδή και οι δύο φορείς έχουν δημιουργηθεί κατά βάση από τις εισφορές των ναυτικών, οι οποίοι και δεν είναι υπεύθυνοι για τη σημερινή οικονομική κατάσταση του ΝΑΤ και του ΟΝ,
Επειδή η ένταξη στον ΕΟΠΥΥ του Οίκου Ναύτου δεν μπορεί να σημαίνει και την κατάργησή του,
Επειδή η ελληνική ναυτιλία αποτελεί κλάδο αιχμής για την χώρα διαχρονικά και αντιμετωπίζει διακριτά προβλήματα ως προς την ασφάλιση και την παροχή υπηρεσιών υγείας προς του ναυτικούς,
Ερωτώνται οι κκ Υπουργοί
- Ποιος είναι σήμερα ο αριθμός των συνταξιούχων του ΝΑΤ και ο αριθμός των δικαιούχων του Οίκου Ναύτου;
- Ποιος είναι ο αριθμός των ενεργών ναυτικών που καταβάλλουν εισφορές στο ΝΑΤ και τον Οίκο Ναύτου;
- Ποιο είναι το ύψος της μέσης σύνταξης του ΝΑΤ, ανά κατηγορία και το μέσο ύψος των παροχών του Οίκου Ναύτου που είχαν διαμορφωθεί έως τις 31.12.2011;
- Ποια ήταν τα έσοδα των δύο φορέων από εισφορές ασφαλισμένων για την τριετία 2009 – 2011;
- Ποιο ήταν το ύψος των δαπανών των δύο φορέων ανά κατηγορία (συντάξεις, παροχές, λειτουργικές δαπάνες κλπ) για την τριετία 2009 – 2011;
- Ποια ήταν η επιχορήγηση των δύο φορέων από τον κρατικό προϋπολογισμό για την τριετία 2009 – 2011;
- Ποια είναι η ακίνητη περιουσία των δύο φορέων, ποια έσοδα προσδίδει στους φορείς και ποιος ο σχεδιασμός για την αξιοποίησή της;
- Ποια είναι σήμερα τα αποθεματικά των δύο φορέων και πώς αυτά έχουν διαμορφωθεί την τριετία 2009 – 2011;
- Έχει εκπονηθεί η ειδική οικονομική μελέτη της ΕΑΑ για την ένταξη του κλάδου σύνταξης του ΝΑΤ στο ΙΚΑ; Εάν ναι ποια είναι τα αποτελέσματά της;
- Η ένταξη του Οίκου Ναύτου στον ΕΟΠΥΥ συνεπάγεται τη διάλυσή του και την αντικατάστασή των παροχών του από αυτές του ΕΟΠΥΥ; Πρόκειται ο ΟΝ να διατηρήσει την αυτοτελή διοικητική του λειτουργία;
- Προτίθεται η Κυβέρνηση να εξετάσει από μηδενική βάση τα θέματα ασφάλισης και παροχής υπηρεσιών υγείας των ναυτικών σε συνεργασία με το σύνολο της ναυτικής και ναυτιλιακής κοινότητας, προκειμένου να διατηρηθεί η διακριτή παρουσία φορέων που σχετίζονται με την μεγαλύτερη παγκόσμια ελληνική «βιομηχανία»;
Ο Ερωτών Βουλευτής Αθήνα, 05.03.2012
[1] ΧΛΘ νόμος/1861 με πρώτο Πρόεδρο τον Πλοίαρχο Γεράσιμο Ζωχιό.
[2] Ν. 1753/1919
[3] Ν. 345/1936
[4] Το ΝΑΤ παρέχει συντάξεις λόγω γήρατος, ανικανότητας, θανάτου, ατυχήματος και ελάχιστης ασφαλιστικής προστασίας, καθώς και επικουρική σύνταξη.
[5] Ο Οίκος Ναύτου παρέχει υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης σε ναυτικούς και στις οικογένειες τους και επιδότησης ανεργίας σε ναυτικούς.
[6] Συμπληρωμένη ηλικία 50 ετών, τουλάχιστον 15ετής ναυτική υπηρεσία με σαφή προσδιορισμό της υπηρεσίας αυτής, της καταμέτρησης των χρόνων υπηρεσίας, των κατηγοριών των πλοίων και του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων.
[7] Ενδεικτικά με τους ν. 1405/83, ν.1711/87
[8] Περί τις 8.000 με 12.000 αποκαλούνται από τη ναυτική κοινότητα συντάξεις «μαϊμού».
[9] Σύμφωνα με στοιχεία του 2007 οι συνταξιούχοι κύριας σύνταξης του ΝΑΤ ανέρχονται σε 71.600, ενώ η κατανομή των συντάξεων προς αυτούς ήταν 44.786 συντάξεις γήρατος (62,55%), 5.228 συντάξεις αναπηρίας (7,30%) και 21.586 συντάξεις λόγω θανάτου (30,15%). Τα αντίστοιχα στοιχεία για τον επικουρικό κλάδο του ΝΑΤ ήταν το 2007: Σύνολο συντάξεων 31.498, εκ των οποίων 27.762 συντάξεις γήρατος (88,14%), 683 συντάξεις αναπηρίας (2,17%) και 3.053 συντάξεις λόγω θανάτου (9,69%).
[10] Ή στην καλύτερη περίπτωση 1 προς 3,7
[11] Ν. 3986/2011 άρθρο 44
[12] Ν.3978/2011
[13] Μαζί με τις συνταξιοδοτικές εισφορές για την κύρια και τον κλάδο επικουρικής σύνταξης (ΚΕΑΝ) το ΝΑΤ εισπράττει και αποδίδει στα αντίστοιχα ταμεία και λογαριασμούς εισφορές για τα : Ταμείο Πρόνοιας Αξιωματικών (ΤΠΑΕΝ), Ταμείο Πρόνοιας Κατώτερων Πληρωμάτων (ΤΠΚΠΕΝ), Κεφάλαιο Ναυτικής Εκπαίδευσης (ΚΝΕ), Κεφάλαιο Πλοηγικής Υπηρεσίας (ΚΠΥ), Κεφάλαιο Δυτών (ΚΔ), Εστία Ναυτικών (ΕΝ), Ναυτικό Επιμελητήριο (ΝΕ)< Ειδικός Λογαριασμός Οικογενειακών Επιδομάτων (ΕΛΟΕΝ), Ναυτικό Μουσείο και το Κεφάλαιο Ανεργίας – Ασθένειας Ναυτικών (ΚΑΑΝ) που χρηματοδοτεί τον Οίκο Ναύτου.
[14] Σύμφωνα με δημοσιευμένες πληροφορίες τα έσοδα του ΝΑΤ για το 2011 αναμένονταν περί τα 165 εκ. € (συμπεριλαμβανομένου του επικουρικού) και του ΟΝ/ΚΑΑΝ περί τα 65 εκ. €
[15] Άρθρο 27
[16] Ν. 3965/2011 άρθρο 17
[17] Κλάδοι υγείας ΙΚΑ- ΕΤΑΜ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ,ΟΠΑΔ
[18] Άρθρο 31
[19] Άρθρο 13, παρ. 17