Οι εταιρείες κρουαζιέρας πολυτελείας στρέφουν την προσοχή τους σε μικρότερους, εναλλακτικούς προορισμούς, όπως προέκυψε από τις συζητήσεις στο 7ο Posidonia Sea Tourism Forum, που πραγματοποιήθηκε αυτό το διήμερο στη Θεσσαλονίκη. Ενώ τα mainstream λιμάνια θα έχουν πάντα ζήτηση, η τάση για μοναδικές εμπειρίες σε λιγότερο γνωστούς προορισμούς κερδίζει έδαφος.
Ωστόσο, δεν λείπουν οι προκλήσεις προκειμένου οι περισσότερο εξωτικές τοποθεσίες να συμπεριληφθούν στα δρομολόγια πολυτελούς κρουαζιέρας. Πηγές ανησυχίας αποτελούν τόσο το έλλειμμα κατάλληλων υποδομών σε μικρότερους προορισμούς όσο και η διαθεσιμότητα ποιοτικών εγκαταστάσεων και οι πολιτικές ελλιμενισμού, όπως τόνισαν αρκετοί επαγγελματίες του κλάδου.
Δεν μπορεί κάθε νησί να ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες λόγω διαφόρων προκλήσεων, σύμφωνα με τον Michele Bosco, Διευθυντή Shore Excursions και Operations για Ευρώπη, Αφρική και Μέση Ανατολή της Princess Cruises.
«Η κακή συντήρηση εγκαταστάσεων μετά την πανδημία έχει οδηγήσει σε μειωμένη χωρητικότητα σε συγκεκριμένες εγκαταστάσεις σε μικρότερους προορισμούς, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε υψηλότερο κόστος για τους επισκέπτες, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε τώρα έχουν τις ρίζες τους στην Covid. Επίσης, κάποιες εγκαταστάσεις τέθηκαν εκτός λειτουργίας και άλλες δεν θέλουν πλέον να συνεργάζονται με εταιρείες κρουαζιέρας καθώς η παγκόσμια ανάκαμψη του τουρισμού σημαίνει ότι δέχονται ισχυρότερες ροές ανεξάρτητων τουριστών, μειώνοντας την εξάρτησή τους από τα γκρουπ ταξιδιωτών κρουαζιέρας», πρόσθεσε.
Η έλλειψη διαθέσιμων εγκαταστάσεων είναι μια ανησυχία που συμμερίζεται και η Agnes Brochet, Διευθύντρια Destination Research, Development & Planning της Silversea Cruises. «Στα μικρά νησιά δεν θα υπάρχουν επαρκείς χώροι ώστε όλοι οι επισκέπτες μας να εξασφαλίσουν μια θέση όταν είμαστε σε πλήρη δυναμικότητα, καθώς προσφέρουμε μία δωρεάν εκδρομή σε κάθε έναν από τους προορισμούς που επισκεπτόμαστε, επομένως η ζήτηση για εκδρομές στην ξηρά είναι μεγάλη και αυτή είναι μια από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε για τις δραστηριότητές μας στη στεριά».
Η πολιτική ελλιμενισμού στην Ελλάδα προκαλεί επίσης ανησυχία στις εταιρείες κρουαζιέρας πολυτελείας, όπως η Explora Journeys της MSC. Η Sacha Rougier, Επικεφαλής Σχεδιασμού Δρομολογίων και Εμπειριών Προορισμού της Explora Journeys είπε: «Η επανεξέταση της πολιτικής ελλιμενισμού στην Ελλάδα θα μας βοηθούσε να λύσουμε μια μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις αποτυγχάνουμε να εξασφαλίσουμε θέση ακόμα και όταν έχουμε την αρχική επιβεβαίωση. Αυτό προκαλεί πολλών ειδών προβλήματα για την εταιρεία μας, τα οποία θα προτιμούσαμε να είχαμε αποφύγει. Η έλλειψη οδηγών μεταφοράς θέτει επίσης προβλήματα σε ορισμένους προορισμούς».
Η κα Brochet είπε ότι η έρευνα είναι το κλειδί πριν αποφασίσει η εταιρεία της να προσθέσει νέους, λιγότερο γνωστούς προορισμούς στα δρομολόγια της: «Προτού εστιάσουμε σε έναν νέο προορισμό, διεξάγουμε ολοκληρωμένη έρευνα. Στη συνέχεια, πρέπει να βάλουμε όλα τα δεδομένα σε επεξεργασία και συζήτηση, μια διαδικασία που εμπλέκει τους πάντες στην εταιρεία μας μέσω ενός εικονικού κουτιού ιδεών που είναι ανοιχτό σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των μελών του πληρώματος που επισκέπτονται τόσα πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και όταν οι άνθρωποί μας πηγαίνουν διακοπές σε λιγότερο γνωστούς παράκτιους προορισμούς, ενθαρρύνονται να μοιραστούν τις απόψεις και τις ιδέες τους σχετικά με την ελκυστικότητα αυτών των προορισμών με την ομάδα του Τμήματος μας για την αξιολόγησή τους».
«Στη συνέχεια αναπτύσσουμε επιχειρηματικά σενάρια και όταν μας φαίνονται βιώσιμα εμβαθύνουμε την έρευνα μας, αξιοποιώντας τα 100 άτομα της ομάδας που εργάζεται για το Τμήμα μας, τα οποία αποστέλλονται επιτόπου για έρευνα και αξιολόγηση του προορισμού», κατέληξε η ίδια.
Όσον αφορά το τι αναζητούν οι επισκέπτες πολυτελούς κρουαζιέρας από τους προορισμούς «κρυμμένα πετράδια», οι μοναδικές ανθρώπινες και βιώσιμες εμπειρίες βρίσκονται στην κορυφή της λίστας προτιμήσεων. «Το να πηγαίνεις σε σπίτια ντόπιων ή να περνάς χρόνο με έναν τοπικό σεφ είναι μόνο μερικά παραδείγματα», είπε ο Κωνσταντίνος Βενετόπουλος, Διευθυντής Επικοινωνία & PR της Variety Cruises. «Έχουμε λανσάρει ένα προϊόν που ονομάζεται ‘Ανεξερεύνητη Ελλάδα’, που αφορά επίσκεψη στην Ικαρία και την Αμοργό και είναι πλέον το best seller μας. Τα σκάφη μας είναι για 50 επισκέπτες, επομένως είμαστε εξειδικευμένοι και για εμάς το να εντοπίσουμε αυτά τα μέρη σημαίνει ουσιαστικά να εντοπίσουμε ακριβώς αυτό που θέλουν οι επισκέπτες μας. Είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη τα δημογραφικά στοιχεία των επισκεπτών προκειμένου να διαμορφώσουμε ορισμένες εξορμήσεις στην ξηρά που ενισχύουν την εμπειρία τους».
Είναι σημαντικό να μπορούμε να διακρίνουμε τι είναι δημοφιλές και τι είναι της μόδας, πρόσθεσε ο κ. Bosco: «Οι μικρότερες ομαδικές εκδρομές γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Ξεναγήσεις πέρα από τα συνηθισμένα, όπως περιηγήσεις με φαγητό και ποτό σε τοπικούς μη τουριστικούς χώρους ή γαστρονομικές περιηγήσεις όπου ο σεφ του πλοίου οδηγεί τους επισκέπτες στην τοπική αγορά για να επιλέξουν τα φρέσκα προϊόντα για το δείπνο τους ή να μαγειρέψουν μαζί τους. Το ‘Γνώρισε την Οικογένεια της Φάρμας’ (Meet the Family of the farm) εξελίσσεται επίσης σε τάση όταν πρόκειται για προϊόντα κρουαζιέρας πολυτελείας».
Οι επισκέπτες της πολυτελούς κρουαζιέρας αναζητούν το μοναδικό και το απροσδόκητο και λίγοι γνωρίζουν ότι υπάρχει πραγματική έρημος σε ένα ελληνικό νησί, σύμφωνα με την Ολυμπία Αναστασοπούλου, Γενική Γραμματέα Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης του Υπουργείου Τουρισμού, η οποία είχε την κεντρική ομιλία κατά τη δεύτερη και τελευταία ημέρα του Forum.
«Ο παράκτιος και θαλάσσιος τουρισμός μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας της Ελλάδας, καθώς σήμερα συμβάλλει στο 1,5% του ΑΕΠ της χώρας. Η Ελλάδα διαθέτει τα χαρακτηριστικά που την καθιστούν έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς στην Ευρώπη στον θαλάσσιο τουρισμό, καταλαμβάνοντας την ένατη θέση στον κόσμο ως προς το μήκος των ακτών της. Έχουμε όμως και βουνά, λίμνες, ποτάμια ακόμα και έρημο στο νησί της Λήμνου. Αυτός είναι ο λόγος που οι δυνατότητές μας να γίνουμε κορυφαίος προορισμός κρουαζιέρας είναι σημαντικές», είπε.
Η αισιοδοξία της για τη συνεχώς αυξανόμενη συμβολή του κλάδου της κρουαζιέρας στην ελληνική οικονομία αντικατοπτρίζεται στα ευρήματα πρόσφατης προκαταρκτικής μελέτης που διεξήχθη από τον Θάνο Πάλλη, Καθηγητή του Τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, ο οποίος μοιράστηκε κάποια στοιχεία με τους συμμετέχοντες στο PSTF 2023.
Με τίτλο «Εκτίμηση του κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου της Κρουαζιέρας για τη Θεσσαλονίκη», η έρευνα ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2022 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον προσεχή Οκτώβριο, στοχεύοντας στη διερεύνηση των οικονομικών επιπτώσεων της δραστηριότητας της κρουαζιέρας τόσο στην πόλη της Θεσσαλονίκης όσο και στην ευρύτερη μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής ευρήματα, μεταξύ Νοεμβρίου 2022 και Απριλίου 2023, οι προβλεπόμενες εκτιμήσεις για την οικονομική συνεισφορά του κλάδου της κρουαζιέρας στη Θεσσαλονίκη σε ετήσια βάση δείχνουν ότι οι άμεσες θετικές επιπτώσεις κυμαίνονται μεταξύ ενός σεναρίου βάσης 5,23 εκατ. ευρώ και ενός θετικού σεναρίου 6,49 εκατ. ευρώ.
Υπάρχουν, επίσης, έμμεσες θετικές επιπτώσεις που κυμαίνονται μεταξύ 3,43 εκατ. ευρώ για το σενάριο βάσης και 4,33 εκατ. ευρώ για την πιο αισιόδοξη εκτίμηση. Συνολικά, οι θετικές επιπτώσεις αναμένεται να κυμανθούν μεταξύ 8,56 εκατ. ευρώ για το σενάριο βάσης και 10,82 εκατ. ευρώ για το θετικό σενάριο.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις στην απασχόληση, η φετινή σεζόν κρουαζιέρας, με αναμενόμενο εντυπωσιακό αριθμό 68 προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, εκτιμάται ότι θα έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση 111 θέσεων πλήρους απασχόλησης σε ετήσια βάση.
Ανάμεσα στα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας είναι η ικανοποίηση των επιβατών κρουαζιέρας, που αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι το 90,1% των επιβατών δηλώνουν ότι μετά την επίσκεψή που πραγματοποίησαν είναι εξαιρετικά έως αρκετά πιθανό να συστήσουν τη Θεσσαλονίκη ως προορισμό τουριστικής επίσκεψης.
Το PSTF 2023 είχε την υποστήριξη της ΟΛΘ Α.Ε. ως Αδαμάντινου Χορηγού, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ως Χρυσού Χορηγού, της ΟΛΠ Α.Ε. ως Αργυρού Χορηγού και των Celestyal Cruises, Global Ports Holding, Εθνικού Οργανισμού Τουρσμού (ΕΟΤ), Οργανισμού Λιμένος Ηρακλείου Α.Ε., Kyvernitis Travel και Οργανισμού Τουρισμού Θεσσαλονίκης ως Χάλκινων Χορηγών. Ο επίσημος συνεργαζόμενος αερομεταφορέας ήταν η SKY Express. Το PSTF 2023 υποστηρίχθηκε από τους AVIS, Global Air Compass και Αγορά Μοδιάνο. Διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Τουρισμού και υποστηρίχθηκε από το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, τη Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), την Ένωση Μεσογειακών Λιμένων Κρουαζιέρας (MedCruise) και την Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων & Φορέων Ναυτιλίας.
Εκτίμηση του κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου της Κρουαζιέρας για τη Θεσσαλονίκη, του Θάνου Πάλλη, Καθηγητή, Τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιά
ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
Παρουσιάστηκαν στη διάρκεια του 7ου Posidonia Sea Tourism Forum τα αρχικά αποτελέσματα της έρευνας «Εκτίμησης του Κοινωνικοοικονομικού αντίκτυπου της Κρουαζιέρας για τη Θεσσαλονίκη», την οποία υλοποιεί ο Οργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης και ο Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Πειραιώς και Αιγαίου.
Η έρευνα ξεκίνησε τον Νοέμβριο 2022 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον προσεχή Οκτώβριο 2023, και διερευνά τις οικονομικές επιπτώσεεις της δραστηριότητας κρουαζιέρας τόσο στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και την ευρύτερη μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής ευρήματα, την οποία παρουσίασε ο επιστημονικός υπεύθυνος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Θάνος Πάλλης:
• οι δαπάνες ανά επιβάτη κρουαζιέρας στην πόλη της Θεσσαλονίκης ανέρχονται σε €54,5.
• Επιπρόσθετα, οι επιβάτες δαπανούν €15,1 κατά τη διάρκεια των οργανωμένων εκδρομών
• στα €98,8 ανέρχονται οι δαπάνες αγοράς εκδρομής
Σε αυτά τις δαπάνες θα πρέπει να προστεθούν και οι σημαντικές δαπάνες των πληρωμάτων, οι οποίες ανέρχονται σε €105,4 ανά μέλος του πληρώματος.
Αξίζει να τονιστεί ότι οι δαπάνες αυτές παραδοσιακά αυξάνονται κατά τους εαρινούς και καλοκαιρινούς μήνες, όταν οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την περεταίρω παραμονή των επιβατών στην πόλη, ή την αύξηση όσων επιλέγουν εκδρομές στην ευρύτερη περιοχή.
Συνυπολογίζοντας τα έσοδα των ναυτιλιακών πρακτόρων και τα λιμενικά τέλη από τις χειμερινές’ κρουαζιέρες της περιόδου Νοέμβριος-Απρίλης,
• οι άμεσες θετικές επιπτώσεις από τις ‘χειμερινές’ κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε €798.000,
• οι έμμεσες θετικές επιπτώσεις από τις ‘χειμερινές’ κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε €533.000
• Οι συνολικές θετικές επιπτώσεις από τις ‘χειμερινές’ κρουαζιέρες (Νοέμβριος-Απρίλης) ανέρχονται σε €1,33 εκ.
• Σε όρους απασχόλησης, οι χειμερινές’ κρουαζιέρες έχουν ως αποτέλεσμα την διατήρηση 35 θέσεων εργασίας σε ετήσια βάση.
Παρουσιάστηκαν επίσης και οι εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις τις κρουαζιέρας στη Θεσσαλονίκη σε ετήσια βάση, βάσει εναλλακτικών σεναρίων, με
• τις άμεσες θετικές επιπτώσεις να κυμαίνονται μεταξύ €5,23 εκ. (σενάριο βάσης) και €6,49 εκ. (θετικό σενάριο)
• τις έμμεσες θετικές επιπτώσεις να κυμαίνονται μεταξύ €3,43 εκ. (σενάριο βάσης) και €4,33 εκ. (θετικό σενάριο)
• τις συνολικές θετικές επιπτώσεις να κυμαίνονται μεταξύ €8,56 εκ. (σενάριο βάσης) και €10,82 εκ. (θετικό σενάριο)
Όσο αφορά τις επιπτώσεις στην απασχόληση, η φετινή περίοδος της κρουαζιέρας, με τον σημαντικό αναμενόμενο αριθμό 68 προσεγγίσεων κρουαζιεροπλοίων στο λιμένα της Θεσσαλονίκης, εκτιμάται ότι η κρουαζιέρα θα έχει ως αποτέλεσμα την διατήρηση 111 θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης σε ετήσια βάση.
Από τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας, είναι η ικανοποίηση των επιβατών κρουαζιέρας, όπως αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι το 90,1% των επιβατών να δηλώνουν ότι μετά την επίσκεψη που πραγματοποίησαν είναι εξαιρετικά έως αρκετά πιθανό να συστήσουν τη Θεσσαλονίκη ως προορισμό τουριστικής επίσκεψης.
