Σε μια χώρα που το αρχιπέλαγος του Αιγαίου αποτελεί πνεύμονα πολιτισμού, σημείο γεωπολιτικής αναφοράς και εργαστήρι οικονομικής ανάπτυξης ο ρόλος που διαδραματίζει η ακτοπλοΐα και γενικότερα η επιβατηγός ναυτιλία αναδεικνύεται ως κομβικός. Καθορίζει την εξέλιξη των κοινωνιών εξασφαλίζοντας τη συνοχή των νησιωτικών κρατών συμμετέχοντας καθοριστικά στην ανάπτυξη των νησιών.
του Μιχάλη Σακέλλη/ Προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας
Στην Ελλάδα, µέσω αµέσων και εµµέσων επιδράσεων η Ακτοπλοΐα συµµετέχει στο ΑΕΠ µε 12,9 δις ή µε ποσοστό 7,3%, ενώ εάν ληφθούν υπόψη και τα δροµολόγια της Αδριατικής η συµµετοχή ξεπερνά τα 16 δις ή το 9,2% του ΑΕΠ.
Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ το συνολικό θαλάσσιο µεταφορικό έργο επιβατών στην Ευρώπη ανέρχεται σε 215.000.000 επιβάτες, το 15 % ή 32 εκ. αφορούν την Ελλάδα και το 16% ή 35 εκ. επιβάτες την Ιταλία. Δηλαδή η Ιταλία και η Ελλάδα συµµετέχουν µε ποσοστό 31% στη συνολική Ευρωπαϊκή κίνηση.
Η διαφορά µας µε την Ιταλία είναι ο µεγάλος αριθµός, σχεδόν τριπλάσιος, των νησιών που εξυπηρετούµε, το οποίο κάνει το έργο µας πολύ δύσκολο και περίπλοκο.
Εκτός από την επιβατική κίνηση ιδιαίτερης σηµασίας είναι η εµπορευµατική κίνηση, δηλαδή η µεταφορά φορτηγών αυτοκινήτων και τρέιλερς. Επειδή δεν διαθέτουµε ακριβή στατιστικά στοιχεία, εκτιµούµε ότι στην ΕΕ µεταφέρονται µε επιβατικά πλοία 100-150 εκ. τόνοι εµπορευµάτων.
Στη γραµµή Ελλάδας Ιταλίας και στις ελληνικές ακτοπλοϊκές γραµµές διακινούνται κάθε χρόνο 1.600.000 εµπορικά οχήµατα µεταφέροντας 13 εκ. τόνους εµπορευµάτων.
Για την εκτέλεση των θαλάσσιων µεταφορών δεν είναι απαραίτητες οι µεγάλου κόστους και χρόνου επενδύσεις για τη δηµιουργία ασφαλών οδικών αρτηριών, ενώ παράλληλα µε τα επιβατικά πλοία προσφέρεται η δυνατότητα µαζικών µεταφορών επιβατών και οχηµάτων.
Αυτοί οι δύο παράγοντες έχουν ως αποτέλεσµα την επίτευξη συνολικά µικρότερου κόστους µεταφοράς. Ως κόστος εννοούµε το άθροισµα του κόστους των υποδοµών και των ναύλων.
Σχετικά µε τις νησιωτικές περιοχές πρέπει να τονίσουµε ότι τα επιβατικά πλοία στηρίζουν σχεδόν αποκλειστικά το εξαγωγικό και εισαγωγικό εµπόριο, ενώ µεγάλη είναι η συµβολή τους και στην τουριστική ανάπτυξη µεταφέροντας µεγάλο αριθµό επισκεπτών.
Αξίζει στο σηµείο αυτό να αναφέρει κανείς ότι από τα 100 νησιά τα οποία εξυπηρετούνται Ακτοπλοϊκά στην Ελλάδα µόνο τα 27 διαθέτουν αεροδρόµιο, δηλαδή τα 73 νησιά στην Ελλάδα εξυπηρετούνται µόνο δια θαλάσσης ενώ η ενδοεπικοινωνία επιτυγχάνεται µόνο µε τα επιβατηγά οχηµαταγωγά πλοία.
‘Ετσι στις Ελληνικές Ακτοπλοϊκές και πορθµειακές γραµµές διακινήθηκαν το 2016, 31,6 εκ επιβάτες και 8,3 εκ. ΙΧ οχήµατα και 1,3 εκ. φορτηγά αυτοκίνητα. Σε ότι αφορά τον τουρισµό υπολογίζουµε ότι στα νησιά του Αιγαίου και Ιονίου διακινούνται κάθε χρόνο περισσότεροι από 10 εκ τουρίστες εσωτερικού και εξωτερικού και στην Αδριατική 1 εκ.
Με τα Ε/Γ-Ο/Γ πλοία καλύπτονται σχεδόν στο σύνολό τους και οι εµπορευµατικές µεταφορές στα νησιά µας και κυρίως οι µεταφορές υλικών και ειδών διατροφής απαραίτητων για τη δηµιουργία κατάλληλων υποδοµών αλλά και για τη διαβίωση και τις καθηµερινές ανάγκες των νησιωτών και του συνόλου των τουριστών ανεξάρτητα εάν χρησιµοποιούν πλοία ή αεροπλάνα.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
Σηµειώνεται ότι η µεταφορά δια θαλάσσης φορτηγών αυτοκινήτων και τρέιλερς έχει ως αποτέλεσµα τη σηµαντική µείωση των χερσαίων µεταφορών και την ευνοϊκή επίδραση στο περιβάλλον.
Για την προστασία του περιβάλλοντος έχουν παρθεί µέτρα µε θετικά αποτελέσµατα. Σε ότι αφορά το CO2 η Ναυτιλία συµµετέχει µε 2,2% έναντι 3,3% το 2009, ενώ το 2020 προβλέπεται ότι θα µειωθεί στο 1,8%.
Στην Ακτοπλοΐα µας τα τελευταία χρόνια η περιεκτικότητα του IFO σε θείο έχει µειωθεί 2 φορές. Η τελευταία ήταν το 2012 µε µείωση της περιεκτικότητας κατά 2%, δηλαδή από 3,5% σε 1,5%, ενώ από το 2020 θα µειωθεί περαιτέρω στο 0,5%.
Επίσης από 1/1/18 εφαρµόζεται ο Ευρωπαϊκός Κανονισµός MRV 2015/757 που αφορά στην πιστοποίηση σχεδίου παρακολούθησης, καταµέτρησης και κοινοποίησης των ρίπων CO2.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Για να µπορέσει, όµως, η Ακτοπλοΐα να αντιµετωπίσει τις µελλοντικές προκλήσεις θεωρούµε απαραίτητη την µείωση των συντελεστών ΦΠΑ στα επίπεδα που ισχύουν σε άλλες Ευρωπαικές χώρες ούτως ώστε να αποφύγουµε πιθανές αυξήσεις στου ναύλους. Επίσης είναι απαραίτητο να προχωρήσουµε άµεσα στις αναγκαίες θεσµικές αλλαγές για την απαλλαγή των εταιρειών µας από υποχρεώσεις Δηµόσιας Υπηρεσίας και για την παροχή µεγαλύτερης ευελιξίας στην εκµετάλλευση των πλοίων µας.
Ήδη οι Ακτοπλοϊκές µας υπηρεσίες από το 2002 έχουν απελευθερωθεί. Οι προϋποθέσεις δροµολόγησης και δραστηριοποίησης πλοίων στις θαλάσσιες συγκοινωνίες µας είναι σαφείς και προκαθορισµένες. Συγκεκριµένα οι Εταιρείες δηλώνουν µέχρι 31/1 κάθε χρόνο τα ετήσια δροµολόγια τους και το Υπουργείο απλώς τα ανακοινώνει.
Μετά το 2002 το ισχύον θεσµικό πλαίσιο δηµιούργησε ένα ασφαλές περιβάλλον πάνω στο οποίο βασίστηκαν οι αποφάσεις των εταιρειών µας για νέες επενδύσεις και για τη δηµιουργία ενός σύγχρονου στόλου και την προσφορά αξιόπιστων και ποιοτικών υπηρεσιών.
Οι θεσµικές αλλαγές που έχουµε προτείνει και η απελευθέρωση των Ακτοπλοϊκών υπηρεσιών την οποία διεκδικήσαµε και πετύχαµε µετά από προσπάθειες πολλών ετών και πάνω στην οποία βασίστηκε η ανανέωση του Ακτοπλοϊκού µας στόλου, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου των υπηρεσιών αλλά και για την περαιτέρω ανάπτυξή τους στο µέλλον.
Πρέπει να αποµακρυνθούµε από κάθε σκέψη για παρεµβάσεις και παρεµβολή εµποδίων στις ελεύθερες δροµολογήσεις. Τέτοιες σκέψεις µόνο πρόσκαιρα οφέλη µπορούν να έχουν και καταστροφικές συνέπειες για τις εταιρείες µας, την ανάπτυξη και το µέλλον των Ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών».
